‹ពិណបញ្ចពណ៌›សមាគមអង្គរសម្តែងឬទ្ធិមិនចេះឈប់
ដោយ ពិន សំខុន
មនុស្សប្រមាណ២០០នាក់ បានមកទស្សនាសិល្បៈជាវប្បធម៌បូរាណខ្មែរ នារាត្រីទី១៨វិច្ឆិការ ក្នុងកម្មវិធីរបស់‹សមាគមអង្គរ› ចូលរួមដោយសាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យវិចិត្រសិល្បនៃទីក្រុងភ្នំពេញ នឹងតន្ត្រីករសាកលវិទ្យាល័យយូម៉ាស់ឡូវែលផង។ ជាថ្មីម្តងទៀតនាថការី នឹងនាថករបានបញ្ចេញថ្វីដៃសិល្បៈខ្មែរ កំរឹតខ្ពស់ នាំអារម្មណ៍ទស្សនិកជនឱ្យចូលស្លុង ក្នុងសាច់រឿងនិមួយៗដោយតាមដានយ៉ាងស្ងប់ស្ងៀម ស្ទើរភ្លេចដកដង្ហើម។ លើកនេះប្លែកពីការសម្តែងឆ្នាំមុន ដោយរបាំនិមួយៗ ចងផ្ជាប់ដោយសម្លេងភ្លេងច្បាស់លាស់ អ្នកសម្តែងអាចចូលតួរឯកខ្លួនឯង បានយ៉ាងស៊ុប ពន្លឺភ្លើងតាមចង្អុលតាមដានបង្ហាញពីកន្លែងកើតហេតុ ធ្វើឱ្យសាច់រឿងលេចសោភណ្ឌភាពចេញពីការសម្តែង គួរឱ្យចាប់ចិត្តក្រៃលែង។
តាំងពីដើមទី ដែលគេយករបាំបូរាណមកសម្តែងជារឿង‹រាមកេរ›, បង្ហាញពីតួរកុមារ‹រាមលក្សណ៍›នឹង‹ជប់លក្សណ៍›ដេញចាប់សេះជិះលេងកំសាន្ត តែត្រូវបាន‹ហនុម៉ាន›រារាំងមិនឱ្យលេងនោះ, ទស្សនិកជនមានអារម្មណ៍រំភើប ដោយឃើញការបកស្រាយរឿងទៅតាមកាយវិការក្បាច់របាំបូរាណ យ៉ាងងាយស្រួល ងាយនឹងយល់ របស់រាជកុមារទ្រង់គ្រឿងជាកូនស្តេច, ពីព្រោះទាំងសិល្បករ ទាំងរបាំ ទាំងភ្លេង បានរលាយសាច់ចូលគ្នាទៅជាសាច់រឿងតែមួយសម្តែងពីទំនាស់ដែលគ្មានបុព្វហេតុពី‹កំហឹង›។ គោលដៅនៃសិល្បៈល្ខោនបានមកដល់កំរឹតខ្ពស់បំផុត ដែលអ្នកមើលលែងឃើញសិល្បករ លែងឃើញឆាក លែងឰភ្លេង នៅសល់តែសាច់រឿង នឹងអារម្មណ៍រំភើបជាមួយនឹងការសម្តែងតែប៉ុណ្ណោះ។យើងសូមសម្តែងការកោតសសើរដល់យុវសិល្បករ វីចតូរីយ៉ា ផាន់, នីណា ទូច, ចនី ខាត់ នឹង ភីទ័រ ជា ដែលបាននាំទស្សនីយភាពដ៏ត្រកាលនេះជូន‹សហគមន៌ឡូវែល›ដ៏មានសំណាងច្រើននេះ។
របាំបន្ទាប់ មានឈ្មោះថា‹របាំក្រម៉ា›ដែល‹ភាពធម្មតា› បានត្រូវឆ្នៃឱ្យទៅជា‹ពិសេស›។ របាំប្រជាប្រីយមួយនេះ ប្រាកដជាបាននាំទស្សនីយភាពរីករាយរបស់យុវជននឺងយុវនារីខ្មែរ ដែលមានប្រភពពីសង្គមកសិករ មកបង្ហាញជូន‹ឡូវែល›នេះបាន, ប៉ុន្តែដែលសំខាន់នោះ អ្នកនិពន្ធចង់បង្ហាញរបស់ម្យ៉ាង ដែលខ្មែរតែងប្រើជាចាំបាច់ ជាធម្មតា តែភ្លេចគិតថា‹វាមានសារៈប្រយោជន៍›គ្រប់ជំហ៊ាននៃជីវិតអ្នកស្រែ។ នៅក្នុងភាពរីករាយរបស់យុវជន គេឃើញ‹ក្រម៉ា›បានក្លាយជាឈ្នួតក្បាល ជាកន្សែងបង់ក ជាខោខ្លី ជាគ្រឿងបន្លាស់សម្រាប់ងូតទឹក កន្សែងជូតមុខ ឬក៏ភួយសណ្តប់ខ្លួនផង… គឺ‹ក្រម៉ា›នេះហើយដែលបានប្តូរតួរនាទីរបស់ខ្លួន ច្រើនដងក្នុង១ថ្ងៃ, ច្រើនថ្ងៃក្នុង១ឆ្នាំ កំដរជីវិត‹ញញឹមនឹងទឹកភ្នែក›របស់អ្នកស្រែខ្មែរយើង, រហូតដល់ចាស់លាលោកទៅ។
របាំទី៣មានឈ្មោះថា‹របាំកូរសមុទ្រទឹកដោះ› គឹរបាំនិយាយពីជម្លោះរវាងទេវត្តានឹងយក្ខ ដើម្បីកូរសមុទ្រទឹកដោះ ហើយដណ្តើមយក‹ទឹកអម្រឹត›ដែលគូភាគីជម្លោះជឿថា អាចកាពារជីវិតឱ្យ‹អមតៈ›រួចផុតពីការស្លាប់បាន។ ‹នាគរាជ›សិប្បនិមិត្ត សម្តែងយ៉ាងទន់ភ្លន់លូនពេញឆាក ជាអ្នកកាពារនាង‹ភ្នំព្រះសុមេរុ› ដែលជំនឿជំនាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនា និយាយថា‹នៅបាតភ្នំមានឱសថសាកសិទ្ធម្យ់ាងមានឈ្មោះថាទឹកអំរឹត អាចកាពារមិនឱ្យអ្នកមានជីវិតស្លាប់ទៅវិញបានទេ, បើគេបង្វិលភ្នំ កូរសមុទ្រនៅទីនោះ ទឹកដោះម្យ៉ាងឈ្មោះទឹកអំរឹតនឹងចេញមក នរណាយកទឹកដោះនោះបានមុនមកប្រើ នឹងទទួលបាននូវជីវិតអមតៈ›។ របាំបូរាណមួយនេះទៀត គឺជា‹ថ្មអង្គរវត្តចេះនិយាយ›ឆ្លងសតវត្យ មកប្រាប់យើងជំនាន់ក្រោយ ពីចំណង់នឹងអំណាចគ្មានទីបញ្ចប់របស់មនុស្ស តាមរយ‹សិល្បៈទេវ›ដែលនាថការីនឹងនាថករសមាគមអង្គរ ‹ខាប›ព្រលឹងចេញពីថ្មអង្គរមកបាន រៀបរាប់ពី‹កំហឹង ចំណង់ អំណាច ចម្បាំង› ដែលជាមោទនភាពនៃជំនាន់អ្នកកសាងអង្គរ នៅជាង១ពាន់ឆ្នាំមុន។ នាថកម្មនៃរបាំបូរាណខ្មែរ បានត្រូវយកមកប្រើយ៉ាងប្រណិត ក្នុង‹សិល្បទេវៈ›នេះប្រកបដោយអត្ថន័យនឺងមេរៀនគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ពីអតីតកាល ពិបុព្វបុរសខ្មែរ។
របាំទី៤ ជារបាំប្រពៃណី មានឈ្មោះថា‹ពិណបញ្ចពណ៌›ដែលនិយាយពី‹ស្នេហា›ពី‹តណ្ហា›នាឋានសួគ៌ប្រកបដោយលំអនៃសួនបុផ្ផា នឹងទេពអប្សរ តែក៏ជាប្រភពនៃជម្លោះរបស់មនុស្សសត្វដែរ។ នៅពេលដែលបុរសពីរនាក់ស្រឡាញ់ស្ត្រីតែមួយ តែមិនអាចទទួលសេចក្តីស្រឡាញ់តបវិញបាននោះ ក៏ប្តើមមានកំហឹងដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក យកជម្លោះជាមធ្យោបាយហើយក៏បំផ្លាញសួនច្បារក្នុងឋានសួគ៍ខ្ទេចខ្ទីអស់ ។ វៀជីនា ប្រាក់ ជានាថការីដ៏ល្បីឈ្មោះរបស់សមាគមអង្គរ បានក្លាយជាតួរ‹ទេពអប្សរសួគ៍ា› លេងឧប្បករពិណ ដែលបញ្ចេញមហិទ្ធីរឹទ្ធបញ្ចពណ៌ ឬព្រហ្មវិហាធម៍ទាំង៥ ដើម្បីរម្ងាប់ជម្លោះដោយ‹តណ្ហានឹងស្នេហា›ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ភាពជានាគ្នាបានត្រឡប់មកវិញ ជាមួយគ្នានឹងភាពរីករាយ ព្រមទាំងសោភណ្ឌភាពក៏បានកើតឡើងវិញដែរ នៅឋានសួគ៍ា។ក្នុងរូបភាពជា‹សិល្បទេវៈ›ម្យ៉ាងទៀតដែលផ្ជាប់ជាមួយអតីតកាល ដោយការប្រើរបាំប្រពៃណិជាយាននាំសារ, រឿង‹ពិណបញ្ចពណ៌›ក៏ជារឿងស្របនឹងជាធម្មជាតិរបស់មនុស្សសម័យថ្មីបានដែរ។ បណ្ឌីតខាងដូរ្យតន្ត្រី ហង្ស ឬទ្ធីរាយុទ្ធ ដែលបានតែងរឿងដកស្រង់ពីរឿងលើថ្មអង្គរវត្តជាថ្មីម្តងទៀត បានចងផ្ជាប់សាច់រឿង ទៅនឹងសម្លេងនៃគ្រឿងភ្លេងបូរាណ មានពិណ ទ្រ គង សម្ភោ ស្គរធំ ឈឹង 
ព្រមទាំងសម្លេងអ្នកច្រៀង… តែម្តងនេះមិនមែនត្រឹមតែសិល្បៈដ៏ល្អប្រណិតប៉ុណ្ណោះទេ តែសិល្បករចេះដង្កួចនាំយក‹ព្រលឹង›ឱ្យទស្សនិកជន សន្ថឹតក្នុង‹ព្រលឹងថ្មអង្គរ›បានមួយរយៈយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។
ដោយសារស្នាដៃថែររក្សារបាំបូរាណជាវប្បធម៌ខ្មែរនៅឡូវែល‹សមាគមអង្គរ›បានទទួលការកោតសសើរឆ្លងស្ថាប័នវប្បធម៌រដ្ឋ ឆ្លងស្ថាប័នវប្បធម៌ជាតិ រហូតដល់មានការកោតសសើរកំពូលពីវិមានប្រធានាធិបតីអាមេរីកាំងទៀតផង។ លោក ធឹម ធូ ស្ថាបនិកដ៏ស្វិតស្វាញម្នាក់នៃសមាគមអង្គរ រួមដៃគ្នាជាមួយនឹងក្រុមប្រឹក្សាភិបាល ប្រធានប្រតិបត្តិ រួមគ្នានឹងគ្រូសិល្បបូរាណនឹងសិល្បនាថកម្ម(អាមេរិកនឹងកម្ពុជា)ហើយជាពិសេស រួមជាមួយសិល្បករស្រីប្រុសដ៏មានចំណេះខ្ពង់ខ្ពស់, ដែលបានជឿលើការថែរទាំវប្បធម៌ដ៏រុងរឿងរបស់សហគមន៍ខ្មែរ មិនបានបញ្ឈប់អភិវឌ្ឍន៍នៃវប្បធម៍អតីតកាលខ្មែរតែត្រឹមនេះទេ អង្គការមួយនេះ កំពុងធ្វើដំណើររបស់ខ្លួន ឆ្ពោះទៅកាន់ការថែររក្សា‹កេរដំណែលនៃវប្បធម៌មនុស្សជាតិ› ពីព្រោះតែស្រឡាញ់ភាពអស្ចារ្យនៃអ្វីដែលខ្លួនប្រឹងប្រែងធ្វើ, ពីព្រោះតែមានការលើកទឹកចិត្តរឹតតែត្រឹមត្រូវ, នឹងពីព្រោះ‹សិល្បទេវៈ›នេះកំពុងអណ្តែតក្នុងបរិដ្ឋានប្រកបដោយ‹សេរីភាព›ពេញលេញ៕
